علائم نقشه خوانی ساختمان

ضرورت آشنایی با پلان معماری ساختمان 

قدم اول جهت آشنایی با نقشه خوانی ساختمان یادگیری علایم اولیه موجود در پلان می باشد. یادگیری این علایم بسیار ساده و بدون نیاز به دانش مهندسی می باشد. یادگیری این علایم ساده قدم اولیه و مهم  در تسلط به نقشه خوانی ساختمان وطراحی پلان معماری می باشد. در نوشته زیر به ساده ترین و صریح ترین شکل ممکن این علایم را به اختصار  معرفی کردیم. جدای از معماران، نقشه کش ها، هر فردی و یا افرادی که به نوعی با صنعت ساخت و ساز در ارتباط هستند لازم و ضروری است که با این نماد ها و علایم به طور نسبی جهت درک و فهم پلان به صورت مقدماتی و نه تخصصی آشنایی داشته باشند.

تصویر پلان:

نماد ستون:

 ستون های نقشه با این نماد نشان داده می شوند. خطوطی که در داخل مربع رسم شده اند، هاشور هستند.

در طراحي پلان مكان يابی و ابعاد ستون ها نقش بسيار مهمی در بخش راه پله و آسانسور و پاركينگ دارد.

در صورتی كه دهانه بيش از ۵.۵ متر باشد حداقل ابعاد ستون ۴۰*۴۰ و برای دهانه های كوچكتر حداقل ابعاد ستون ۳۰*۳۰می باشد. 

نماد ستون بتنی در پلان

نماد پنجره :

پنجره ها در پلان معمولا شامل ترسيم مقطع پنجره، نمای آستانه  پنجره و کف آن است.

آستانه  پنجره(قسمت پاييني چارچوب) ممکن است يا همباد چارچوب باشد و يا نسبت به آن برجسته ترسيم شود. بر حسب مقياس نقشه، مقطع شيشه گاه با يک و گاه با دو خط نازک ترسيم می شود. چنانچه نقشه با مقياس ۱به۱۰۰ترسيم شود، پنجره را با يک خط، و با مقياس۱به۵۰با دو خط نازک که حداکثر يک- ميليمتر از هم فاصله داشته باشند نشان می دهند. عرض پنجره ها معمولا از ۶۰ سانتيمتر تا ۳۶۰ سانتيمتر باگام ۱۵ سانتيمتر تغيير می کند. ارتفاع پنجره معمولا از ۱۰۵ سانتيمتر تا ۱۵۰ سانتيمتر، ارتفاع کف پنجره براي اتاق خواب از ۷۰ تا ۹۰ سانتيمتر، برای آشپزخانه از ۹۰ تا ۱۲۰ سانتيمتر و برای فضاهای سرويس از ۱۶۰ سانتيمتر به بالا تغيير می کند.

دست انداز پنجره (OKB)

دست انداز پنجره عبارت است از کف تمام شده اتاق تا کف پنجره، يعني ارتفاع ديواري که از کف اتاق تا زير پنجره ساخته می شود. دست انداز پنجره حداقل ۱۱۰ سانتيمتر از كف تمام شده در نظر گرفته می شود. براي نوشتن اندازه ی دست انداز روي پلان از علامت اختصاري (OKB)ستفاده می شود. براي پنجره هایی که موازی خط افق اند به صورت افقی و برای پنجره هایی که عمود بر خط افق اند به صورت عمودی نوشته می شود.

نماد پنجره در پلان

نماد درب یک لنگه: درب یک لنگه به این شکل ترسیم می شود.

 نماددرب در پلان

نماد درب دولنگه:

 نماد درب  دولنگه در پلان

 داناود دیتیل اجرایی درب دو لنگه

نماد کمد: محل کمد در پلان به این شکل نمایش داده می شود.

 نماد كمد در پلان

نماد داکت: داکت (محل عبور تأسیسات برقی و مکانیکی) به این شکل ترسیم می شود.

نماد داكت در پلان

نماد تراز یا کد ارتفاعی: تراز کف با این علامت نشان داده می شود. عدد +۱٫۳۰ ارتفاع کف را از سطح زمین نشان می دهد.

ارتفاع صفر با ±۰٫۰۰ نمایش داده می شود.

نماد تراز یا کد ارتفاعی در پلان

نماد شکستگی در سقف : شکستگی در سقف هرچند در پلان واقعی دیده نمی شود.

ولی درنقشۀ معماری با خط چین نشان داده می گردد.

نماد آسانسور : اتاقک آسانسور – این ترسیم آسانسور واقعی را نشان نمی دهد.

در بعضی از نقشه ها به سادگی دیوارهای اطراف و درب جلوی آسانسور را ترسیم می کنند.

نماد آسانسور در پلان

نماد جهت شمال نقشه: علامت شمال – جهت شمال را در نقشه ها ی معماری به روش های مختلف نشان می دهیم.

نماد شمال در پلان

نماد راه پله: مسیر حرکت راه پله با یک پیکان نشان داده می شود. جهت پیکان سمت حرکت به بالا را نشان می دهد.

در وسط «چشم پله» قرار دارد. با وجودی که در پلان واقعی تمام راه پله قابل مشاهده نیست اما همۀ آن را ترسیم می کنیم و با علامتی قسمت های بالایی را از قسمت های دیگر جدا می کنیم.

(در این شکل این عمل انجام نشده است)

نماد راه پله در پلان

آشپزخانه اپن (Open Kitchen)

انواع هاشور در  پلان معماری

انواع خط در معماری

ایجاد لایه ها و مدیریت اجزای نقشه درون لایه ها

منبع : همیار ناظر